RUSKA CRKVA: Mala, ali velika beogradska svetinja

Jedan od najpoznatijih parkova u centru Beograda svakako je Tašmajdan. Onaj koji pripada čuvenoj Višnji Stoleta Jankovića i deci stradaloj u bombardovanju 1999. godine. Klincima koji uče da plivaju, onim starijim klincima koji uče da se ljube i onim mnogo starijim klincima koji šetaju unučiće. Tašmajdan pripada i svetomarkovskoj crkvi, ali na njemu se nalazi i naizgled mala, ali zapravo velika ruska crkva.

Ruska crkva – delo Valerija Staševskog

Međutim, za Tašmajdan i rusku svetinju na njemu odgovoran je Valerij Staševski. Imao je oko 40 godina kada je emigrirao u Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca. Kao veliki stručnjak odmah je dobio posao u Ministarstvu građevinarstva. Njemu možemo da zahvalimo na Klubu ljubitelja veslanja na Adi Ciganliji, na Klubu činovnika Narodne banke na Topčideru, domu ruskih vojnih invalida na Voždovcu… U Istorijskom arhivu Beograda nalazi se više od hiljadu projekata ovog slavnog arhitekte.

Godine 1924. po planovima Valerija Staševskog, izgrađen je hram Ruske pravoslavne crkve, zahvaljujući finansijskoj pomoći srpske države i porodice Karađorđević.

Šta se nalazi u temelju crkve?

U temelj crkve Svete Trojice belogardejci su položili grumen ruske zemlje – najveću svetinju koju su poneli sa sobom u izgnanstvo. Ovim postupkom načinili su hram svojim domom i mestom u kojem će uvek nalaziti mir.

Hram je osveštan 26. decembra 1924. godine, a tom obredu prisustvovao je i vođa belogardejskih emigranata general baron Vrangel. Pet godina kasnije, on je i sahranjen u ulazu u crkvu. Njegov grob u mermeru i danas se nalazi u ovom hramu.

U hramu Svete Trojice nalazile su se i vojne zastave Napoleona i Turaka koje su bile ratni plen ruske vojske. Godine 1944. vraćene su u Rusiju.

Crkva je 1946. godine dobila status predstavništva Ruske pravoslavne crkve u Beogradu. Međutim, 1954. godine rešenjem Svetog sinoda Ruske pravoslavne crkve dekanat je ukinut. Svi hramovi koji su bili u njemu prebačeni su u nadležnost Srpske pravoslavne crkve. Hram Svete Trojice 1957. godine posetio je patrijarh moskovski i sve Rusije Aleksej Prvi i u njemu je služio Božansku liturgiju.

S obzirom na to da se nalazi u blizini zgrade Radio televizije Srbije, hram je pretrpeo ozbiljnu materijalnu štetu u bombardovanju 1999. i od sledeće godine je počelo renoviranje. Ono je završeno tek 2007. godine kada je mitropolit smolenjski i kalinjingradski Kiril osveštao renoviranu crkvu.

Godine 2013. hram je posetio patrijarh moskovski i sve Rusije Kiril, prilikom obeležavanja 1700 godina Milanskog edikta.

Sećanje na Romanove

U crkvi Svete trojice nalazi se i šal carevića Alekseja Romanova. Isplele su ga njegove sestre dok je još bio u majčinoj utrobi. Dečak je bio veoma vezan za šal – simbol sestrinske ljubavi – i svih 13 godina života retko se odvajao od njega.

Admiral Aleksandar Vasiljevič Kolčak, odan caru, nažalost je stigao kasno i nije uspeo da spasi porodicu Romanov užasnog stradanja. Njegovi ljudi su pronašli dečakov šal i admiral ga je odneo carevoj sestri, kneginji Kseniji, koja je izbegla u London.

Na nepoznate načine šal je preko SAD došao do Australije i to u ruke jedne dvorske dame Romanovih. Tamara Ventura-Laduška poklonila

ga je beogradskom hramu Svete Trojice.

Danas se deo šala Svetog Mučenika Carevića Alekseja čuva u staklu u crkvi kako bi vernici mogli da ga celivaju, a svakog 17. jula drži se i služba kojom se Romanovima odaje počast.

Zabranjeno preuzimanje, kopiranje ili bilo kakvo drugo korišćenje teksta i fotografija bez dozvole sajta Oseti Srbiju.

Pročitajte Uslove korišćenja.